Formę opodatkowania dobiera się pod względem rodzaju prowadzonej działalności, optymalności i korzyści ekonomicznych.
Zasady ogólne, czyli skala podatkowa
Jest to najczęściej wybierana metoda opodatkowania przedsiębiorstwa. Dzieli ona podstawę obliczenia podatku na dochód do 85528 zł i przekraczający tą sumę. W pierwszym przypadku wartość procentowa podatku wynosi 18% pomniejszona o kwotę zmniejszającą podatek, w drugim zaś jest wynikiem równania: podatek 18% od kwoty granicznej + 32% od dochodu powyżej kwoty granicznej, pomniejszonym o kwotę zmniejszającą podatek.
Zaliczki w poczet podatku na zasadach ogólnych mogą być opłacane w systemie miesięcznym bądź kwartalnym. Ta forma opodatkowania uprawnia do korzystania z ulg podatkowych, wspólnego rozliczania z małżonkiem lub rozliczania jako samotny rodzic, uwzględnia koszty uzyskania przychodów i daje prawo do skorzystania z kredytu podatkowego. Zobowiązuje ona przedsiębiorcę do prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów.
Podatek liniowy
Przedsiębiorca, który wybrał ten sposób odprowadzania podatku nalicza go w wysokości 19% niezależnie od wysokości dochodu. Podobnie jak w przypadku skali podatkowej zaliczki mogą być odprowadzane w systemie miesięcznym lub kwartalnym. Przy rozliczaniu podatku liniowo nieosiągnięcie przychodu nie rodzi obowiązku podatkowego, ale też ta forma nie daje możliwości korzystania z żadnych ulg i przywilejów podatkowych (w tym rozliczeń wspólnych), a przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów.
Ryczałt ewidencjonowany
Z tej formy rozliczania działalności z fiskusem mogą korzystać wyłącznie przedsiębiorcy nieprzekraczający 250000 euro w roku podatkowym, ponadto nie każdy rodzaj działalności może być w ten sposób opodatkowany (wyłączone są np. apteki czy kantory). Ryczałt może być rozliczany z użyciem pięciu różnych stawek podatkowych zależnych od typu prowadzonej działalności. Od przedsiębiorcy wymaga się między innymi prowadzenia ewidencji przychodów, przechowywania dowodów zakupu czy wykazywania posiadanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Karta podatkowa
Jest to forma opodatkowania dedykowana wąskiemu gronu podatników, o których mowa w art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Na stawkę podatku wpływ mają: typ wykonywanej działalności, liczebność zatrudnienia, miejsce prowadzenia działalności, wiek przedsiębiorcy i inne. Wartość podatku nie jest związana z osiąganym przychodem i musi on być odprowadzany niezależnie od jego osiągnięcia, a podatnik nie może odliczać kosztów uzyskania przychodu. Wśród obowiązków przedsiębiorcy opodatkowanego za pomocą karty można wymienić wydawanie faktur na życzenie klienta, ewidencję zatrudnienia i rozliczanie podatków i zaliczek pracowników, rozliczanie podatku do 7go dnia kolejnego miesiąca i składanie formularza PIT-16A za miniony rok podatkowy.
Zmiana formy opodatkowania działalności
Chcąc zmienić formę opodatkowania należy rozpatrzeć się w dostępnych możliwościach i przeanalizować, jaki wariant będzie optymalny dla prowadzonej działalności. Zmiany można dokonać składając w urzędzie miasta lub gminy formularz CEIDG-1 do 20 dnia miesiąca kolejnego po miesiącu osiągnięcia pierwszego przychodu. Wyjątek stanowią przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności w środku roku podatkowego – w tej sytuacji liczy się dzień złożenia wniosku o wpis. Zmiany można dokonać też za pośrednictwem Internetu. Niedopełnienie formalności skutkuje rozliczaniem na zasadach ogólnych.